Wetenschapsmiddag 2025 op 27 februari
05-12-2024
Op donderdag 27 februari 2025 organiseren we de jaarlijkse wetenschapsmiddag. De keynote wordt dit jaar verzorgd door Wike Been (RUG).Zij is in het najaar toegetreden tot het curatorium van het wetenschappelijk bureau en is momenteel Instituut Gak fellow aan het NIAS.
"Vakbonden moeten zich serieus zorgen maken over werkgeversorganisaties."
In de keynote zal Wike Been (Rijksuniversiteit Groningen) laten zien dat - net als bij de vakbonden - het lidmaatschap van werkgeversorganisaties terugloopt en waarom dit gebeurt. De parallellen met de ledenontwikkeling van vakbonden zijn groot. De afnemende bereidheid onder werkgevers om zich collectief te organiseren zet het Nederlandse cao-systeem serieus onder druk. Deze trend lijkt zich niet alleen ongemerkt maar ook ongewild te voltrekken. Wat betekent dit voor de toekomst van Nederlandse arbeidsverhoudingen? En hoe zouden vakbonden daarop moeten reageren? Zakaria Boufangacha, coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid van de FNV zal een reflectie geven op de lezing.
In het tweede deel van de middag verzorgen de onderzoekers van het wetenschappelijk bureau workshops over lopende onderzoeken. Ewout van den Berg leidt een workshop over de strategische dilemma's uit het bedrijvenwerk, Lisa Berntsen en Paul de Beer bespreken hun onderzoek naar de ledenontwikkeling en Rein de Sauvage Nolting deelt de voorlopige resultaten van zijn onderzoek AI en de vakbeweging.
De middag wordt afgesloten door Tuur Elzinga (FNV) met de uitreiking van de jaarlijkse Scriptieprijs van de Vakbeweging 2024.
De Wetenschapsmiddag duurt van 14:00 (inloop 13:30) tot 17:00 uur. Deelname is gratis. Aanmelden kan via deze link.
Workshops wetenschapsmiddag 2025:
Workshop 1: Ledenontwikkeling In deze workshop staat de ledenontwikkeling van vakbonden centraal. We bieden een blik onder de motorkap van de algehele (neerwaartse) trend in vakbondsledenaantallen, met analyses van de onderliggende instroom en uitstroom van FNV-leden. Welke wetmatigheden zijn er in het ledenverloop van vakbonden? Het zal niemand verbazen dat campagnes en stakingen belangrijke leden-boosters zijn. Maar sommige acties leveren op termijn wel meer leden op dan andere. Klopt het dat jonge leden de vakbond vaker snel weer verlaten als lid? Waar kan de vakbeweging vandaag de dag het verschil maken? En waar zit de meeste potentie voor ledenwinst? Paul de Beer en Lisa Berntsen stellen aan de hand van recente analyses enkele dilemma's centraal en ter discussie.
Workshop 2: Strategische dilemma's uit het bedrijvenwerk Onder druk van wilde stakingen begon de NVV in de jaren zestig met het bedrijvenwerk. Dit bondswerk in de onderneming ontwikkelde zich snel in de jaren zestig en zeventig, waardoor de zeggenschap van werknemers over hun werkplek toenam. Toch vond het nooit echt een vaste plek binnen de Nederlandse arbeidsverhoudingen. In deze workshop bespreekt Ewout van den Berg de strategische vraagstukken waar de kadergroepen tegenaan liepen en wat we daarvan kunnen leren voorn de 21e eeuw.
Workshop 3: AI en de vakbeweging In deze workshop bespreken we de impact van AI op de positie van de vakbeweging. De technologie kan ontwrichtend zijn voor de positie van werknemers: de mogelijkheid van automatisering bedreigt banen en kan hun onderhandelingspositie verzwakken. AI biedt daarnaast werkgevers de mogelijkheid voor controle en beoordeling van werknemers. Toch biedt de technologie ook kansen om welvaart te verhogen en arbeidsomstandigheden te verbeteren. Wat zegt recent wetenschappelijk onderzoek over deze ontwikkelingen? En hoe kunnen deze inzichten bijdragen aan een effectieve strategie voor de vakbeweging? Rein de Sauvage Nolting bespreekt de voorlopige bevindingen van zijn onderzoek.