Wetenschapsmiddag 2023

15-02-2023

Dinsdag 7 februari jl. vond de jaarlijkse wetenschapsmiddag plaats. Aan het begin van de middag gaf prof. Arnoud W.A. Boot een prikkelende keynote over ‘financialisering versus de reële economie’, waarin hij een beschouwing gaf over hoe de rol van de financiële sector de afgelopen decennia steeds groter is geworden. Hij problematiseerde het feit dat deze ontwikkeling de ‘slack’ uit het economische systeem heeft gehaald, en in toenemende mate heeft geleid tot een te grote focus op (het behouden van) vermogens (d.m.v. rent-seeking).

Dit heeft als gevolg dat de factor arbeid steeds verder onder druk is komen te staan. Voorbeelden daarvan zijn onder andere de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt, de hoge schulden bij consumenten en het uitblijven van (productieve) investeringen. De oplossingen die Boot aandraagt om de rol van de financiële sector te verkleinen zijn: (collectief) minder sparen, het zwaarder belasten van vermogen en het introduceren van vastigheden. De slides van zijn lezing zijn hier te downloaden.

Vera Vrijmoeth (FNV) was door het WB gevraagd om te reflecteren op de keynote. Zij gaf aan dat zij zich in grote lijnenvinden in de analyse van Boot, maar dat deze op een aantal gebieden tekortschoot. Zo werd in de voorgestelde oplossingen weinig nadruk gelegd op de rol van de aandeelhouder en de investeringskeuzes van vermogensbeheerders. Daartegenover stelde zij drie alternatieve oplossingen voor: democratiseer de onderneming (bijv. door het oprichten van coöperaties), politiseer de beslissingen van grote beleggers en democratiseer de economie als geheel.

In het tweede deel van de middag was er de mogelijkheid om aan een van de drie verschillende workshops deel te nemen. Voor de bezoekers die door wouden praten over financialisering, konden daarvoor terecht bij de workshop van Arthur Berkhout. In de workshop ging hij met deelnemers in gesprek over welke handelingsperspectieven er voor de vakbond zijn.

Daarnaast gaven Lisa Berntsen en Zeynep Kus (FNV) een workshop over ‘het 36-ers dilemma’ in de vakbeweging. In deze workshop werden ideeën opgehaald om de betrokkenheid van jonge mensen binnen de vakbeweging te verbeteren en te bestendigen. Het beste idee wat tijdens deze sessie geopperd werd was een buddy-systeem, waarmee actieve vakbondsleden aan elkaar gekoppeld zouden worden.

Rein de Sauvage Nolting lichtte zijn publicatie naar cao-onderhandelingen in crisistijd toe, en had hiervoor Robbert Coenmans (FNV) gevraagd om hierop te reflecteren. De dilemma’s die cao-onderhandelaars hebben, spelen immers elke ‘crisistijd’ op. De slides van zijn workshop zijn hier terug te vinden.

Tot slot vond ook de uitreiking van de scriptieprijs van de vakbeweging plaats. Tuur Elzinga reikte dit jaar de prijs uit aan Arnaud Tol, die zijn scriptie schreef over het onderkruipersverbod. Zijn scriptie is van grote relevantie voor de vakbond. Arnaud stelde immers vast dat het onderkruipersverbod bij stakingen onvoldoende is gewaarborgd door de (huidige) wetgeving. De winnende scriptie, de genomineerde scripties, en het juryrapport zijn te lezen op onze website.