Publicatie 25: Vakbond moet meer inzetten op het bevorderen van waardevol werk

08-06-2023

‘Je bent gewoon een nummertje.’ Veel werkenden in laaggeschoolde en laagbetaalde banen ervaren een gebrek aan erkenning en waardering. Dat maakt het voor hen lastig om voldoening uit hun werk te halen. Toch is voor hen de inhoud van het werk – leuk werk, autonomie, prettige collega’s – vaak minstens zo belangrijk als de arbeidsvoorwaarden (loon, werkzekerheid). Hoe kunnen alle werkenden meer kans op waardevol werk krijgen? En wat kunnen vakbonden daaraan bijdragen?

​​In het onderzoek ‘Waardevol werk in de sector logistiek’ probeert Stella Jonkhout een antwoord te geven op deze vragen. Op basis van een literatuurstudie wordt het concept ‘waardevol werk’ nader omschreven en wordt licht geworpen op de context rondom de kwaliteit van werk, dat wil zeggen het bedrijf en de bredere sociaaleconomische structuren. Daarnaast zijn 22 werkenden in de bezorging en in distributiecentra geïnterviewd, waar de kwaliteit van het werk vaak te wensen overlaat. Het onderzoek laat zien dat werkenden op uiteenlopende manieren waarde ontlenen en toekennen aan hun werk, maar ook tegen welke barrières zij daarbij oplopen. Er is een complex samenspel tussen de subjectieve behoeften en ervaringen van werkenden en de objectieve werkcondities die aan waardevol werk bijdragen.

Het onderzoek biedt hiermee ook handvatten om waardevol werk te bevorderen. De ervaringen van de werkenden zijn onlosmakelijk verbonden met de context van hun werk. Intrinsieke werkaspecten spelen een belangrijke rol in de ervaringen van werkenden, meer dan loon en werkzekerheid, maar toch kunnen deze niet los van elkaar worden gezien. Slechte extrinsieke werkaspecten – zoals baanonzekerheid en een laag loon –hangen samen met een hoge concurrentiedruk, wat weer leidt tot een hoge werkdruk, onderwaardering en spanningen op de werkvloer. Daarom is een brede aanpak nodig om meer waardevol werk voor deze beroepsgroepen te realiseren. Dit roept voor de vakbeweging zowel de vraag op hoe zij de intrinsieke werkaspecten kan helpen verbeteren, als hoe zij rekening kan houden met verschillen in waardering en behoeften tussen de werkenden onderling. Stella Jonkhout roept de vakbeweging dan ook een visie te ontwikkelen waarin zowel extrinsieke werkaspecten als intrinsieke werkaspecten een belangrijke rol spelen.

Publicatie nr. 25 van het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging, ‘Je bent gewoon een nummertje’: waarde vol werk in de sector logistiek kan hier worden gedownload.